14 april 2011

De jaarlijkse uitnodiging

Zoals ieder jaar ontvingen we ook nu weer een uitnodiging voor de Gedachtenisviering, oftewel het Avondmaal zoals dat bij JG's gevierd wordt. Een Avondmaalsviering bij JG's bestaat voor het grootste deel uit een lezing die doorgaans een standaardpatroon volgt: in ongeveer drie kwartier wordt verteld dat de mens zondig is en hoe dit komt (het Adam en Eva verhaal, letterlijk en als historie gelezen), dat Jezus mensen van deze zonde bevrijdt door middel van een loskoopoffer (gedachtegoed van Paulus, gecombineerd met de theologie van Anselmus van Canterbury, 11e eeuw) en wat mensen vervolgens zelf nog moeten doen om die bevrijding te ontvangen (volgens 'Gods wil' leven, maar dan wel zoals uitgelegd door het wachttorengenootschap). Het geheel wordt ruimschoots voorzien van Bijbelteksten die alle ogenschijnlijk het beweerde lijken te ondersteunen.
Ergens in het verhaal wordt nog even duidelijk gemaakt wie er wel en wie niet van het brood en de wijn mogen nemen, waardoor de Avondmaalsviering uiteindelijk het karakter krijgt van het passeren (of doorgeven) van brood en wijn.
              
Ik heb dan ook (nog) nooit werkelijk deelgenomen aan een Avondmaalsviering. Als JG behoorde ik tot de grote categorie personen die niet in aanmerking kwamen. Tijdens een bezoek aan een katholieke mis had het Hoc est corpus meum in mijn beleving nog iets te veel van hocus pocus, en ik kwam niet in de verleiding om deel te nemen. In mijn stagegemeente (doopsgezind) lag de nadruk op het gezamenlijke karakter: het Avondmaal krijgt daar de vorm van een gemeenschappelijke maaltijd waaraan iedereen mag deelnemen. Maar ik voelde me geen deel van die gemeenschap.

Zullen we dit jaar op de uitnodiging ingaan? Als we inderdaad gaan, dan is dat niet omdat we ons verplicht voelen de Gedachtenisviering bij te wonen. Voor JG's mag dit dan de belangrijkste viering zijn, voor mij betekent het niets meer. Grote kans dat ik me zal ergeren aan de kromme redeneringen en het Bijbelmisbruik. Ik hoef er ook niet heen om mezelf er aan te herinneren waarom ik het met die leringen niet (meer) eens ben. Een halve pagina uit een willekeurige wachttorenpublicatie lezen zou daarvoor genoeg zijn.
Als ik er heen ga, dan is dat omdat ik me er dan weer bewust van ben hoe ik in een persoonlijke ontmoeting op die bekrompen denkwijze en leerstellingen reageer.
Als ik er heen ga, dan is dat ook vanwege mijn controversiƫle karakter. Ik ga er heen om te zien hoe ze op mij reageren. Ik ga er heen wanneer ze me niet meer verwachten. (Zoals vorig jaar, toen ik voor het eerst na 4 jaar weer ging en velen blij reageerden op mijn verschijning, met als gevolg dat de begrafenissfeer die AD altijd weet op te roepen bij een Gedachtenisviering om zeep werd geholpen :) ).

Als we er heen gaan dan is het vooral vanwege die mensen die ooit deel uit maakten van ons leven. Ik moet blijven geloven dat achter die narrowmindedness van een JG nog steeds een mens van vlees en bloed schuilgaat. Een mens die wellicht op zoek is naar zekerheid en bevestiging, met verlangens naar een beter leven. Een mens ook die gevangen zit in een bepaald denkpatroon, in een beperkte kijk op de wereld, op geloven en op God. Het is die mens die ik nog wil ontmoeten en die ik niet wil veroordelen vanwege de leerstellingen die zijn denken gevangen houden. En daarbij kan ik niet vergeten dat ook mijn denken ooit opgesloten zat in die religieuze kokervisie.
Maar als ik er nu heen ga, dan ga ik als mezelf, als de vrije persoon die ik nu ben. En daar hebben ze het maar mee te doen.