Op onze tweede dag in Rome begonnen we met een bezoek aan de San Clemente. De San Clemente is een van de oudste christelijke kerken van Rome, daterend uit de 12e eeuw. Bij binnenkomst valt mij de rustige sfeer op, de mooie grijstinten van de zuilen, het cosmatenwerk op de vloer, maar bovenal ook het prachtige mozaïek in de apsis. In dit mozaïek wordt de symboliek van het kruis als overwinningsteken duidelijk, alsook het verband tussen het kruis en de levensboom. Pas vanaf de middeleeuwen kwam de nadruk te liggen op de lijdende Christus.
De San Clemente vertelt ons ook het verhaal van het vroege christendom, want onder de kerk gaan resten schuil van nog oudere gebouwen, waaronder een gebouw uit de 1e eeuw, een kleine mithrastempel en een kerk uit de 4e eeuw.
In het jaar 64 n. Chr., in de dagen van keizer Nero, woedde er een grote brand in Rome. Vele huizen werden vernietigd. Aan de huidige Via di San Giovanni in Laterano werden de toenmalige venietigde huizen volgegooid met puin en modder. De nieuwe huizen bouwde men hier bovenop. Tussen deze nieuwe huizen kwam in de 2e eeuw ook een Mithrastempel. De Mithras-cultus was gedurende de 2e en 3e eeuw vooral onder soldaten erg populair. Ondertussen gebruikten de vroege christenen het ernaast gelegen huis van Titus Flavius Clemens als schuilkerk.
afbeelding: Mithrasheiligdom onder de San Clemente
De Mithrasreligie en de christelijke godsdienst bestonden dus een tijdje naast elkaar. Het is opmerkelijk dat er bepaalde overeenkomsten zijn tussen deze twee religies. Zo vierde men op 25 december de geboorte van de zonnegod Mithras, redde het bloed van de door Mithras gedoodde stier zijn volgelingen van de vergankelijkheid, en kwamen de volgelingen bijeen in het heiligdom voor een rituele maaltijd.
In de vierde eeuw, toen het christendom inmiddels tot staatsgodsdienst van het Romeinse rijk was uitgeroepen, werd er bovenop de schuilkerk en de Mithrastempel een basiliek gebouwd. Deze nieuwe kerk werd gewijd aan de heilige Clemens, die geldt als derde opvolger van Petrus als paus, en die een tijdgenoot van Titus Flavius Clemens was. In deze kerk, die deels is gerestaureerd, zijn hier en daar nog oude fresco's zichtbaar. De kerk werd in 1084 door de Noormannen verwoest. De oude kerk werd volgestort, en de nieuwe kerk, de huidige San Clemente, er bovenop gebouwd. De oude gebouwen verdwenen onder de grond, totdat rond 1857 werd begonnen met archeologisch onderzoek en opgravingen. Hierdoor is een bezoek aan de San Clemente ook een kijkje in de geschiedenis.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten